ورود به منطقه ممنوعه(۳) همسرم جذابیت لازم را ندارد؟!
یکی دیگر از اختلالات عملکرد جنسی اختلال بر انگیختگی جنسی است. برانگیختگی جنسی به تغییرات فیزیولوزیک و روانشناختی قبل از عمل جنسی گفته می شود که فرد را برای برقراری رابطه جنسی آماده می کند. این حالت در مردان با نعوظ یا سفت شدن آلت تناسلی مشخص می شود و در زنان با لزج شدن مجرای تناسلی یا مرطوب شدن مهبل و سفت شدن نوک سینه ها. در هر دو جنس تمرکز بر محرک شهوانی صورت می گیرد تا این حالت برانگیختگی ایجاد و حفظ شود. کشش شدید روانی و تحریک جسمی در هر دو جنس باعث برانگیختگی می شود. در صورتی که اختلال برانگیختگی جنسی وجود داشته باشد در مرد نعوظ شکل نمی گیرد و امکان برقراری رابطه جنسی ایجاد نمی شود و در زنان نیز خشکی مجرای تناسلی وجود خواهد داشت که می تواند باعث دردناک شدن مقاربت و یا عدم لذت جنسی در رابطه بشود.
در زنان بطور معمول تا قبل از یائسگی اختلال برانگیختگی جنسی نادر است ولی بعد از یائسگی این مشکل بیشتر دیده می شود.
عوامل متعددی باعث بروز اختلال برانگیختگی جنسی می شود که به سه دسته عوامل جسمی یا ارگانیک، عوامل روانشناختی و عوامل میان فردی قابل تقسیم هستند.
عوامل ارگانیک یا جسمی
برخی بیماریها در هر دو جنس باعث چنین مشکلی می شوند از جمله دیابت، مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس، بیماری عروقی، استفاده از داروها، سو مصرف الکل و سو مصرف مواد.
داروهای ضد فشار خون مثل آتنولول و پروپرانولول، داروهای دیورتیک تیازیدی و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مهارکننده های بازجذب سروتونین و مهارکننده های مائو، داروهای ضد سایکوتیکی چون فنوتیازین ها و ریسپریدون، داروهای تثبیت کننده خلق مثل کاربامازپین و لیتیم، داروهای هورمونی مثل سیپروترون استات، استروزنها و …، کاهنده های چربی مثل جم فیبروزیل و کلوفیبرات، ضد تشنج هایی مثل فنی توئین و کاربامازپین، داروهای کاهنده اسید معده ای مثل سایمتیدین و رانیتیدین و داروهایی چون آلوپورینول، ایندومتاسین، فنوتیازین، دی سولفیرام و آنتی هیستامینها می توانند باعث اختلال برانگیختگی میل جنسی شوند.
عوامل روانشناختی
این عوامل گستردگی زیادی دارند. برخی بیماریهای روانشناختی مثل افسردگی یا اختلال استرس پس از سانحه می توانند باعث اختلال برانگیختگی جنسی شوند. سایر عوامل روانشناختی عبارتند از نگرش منفی نسبت به رابطه جنسی، نگرش منفی نسبت به همسر، عزت نفس پایین، اضطراب و تنش ناشی از محیط یا شرایط نامناسب برای سکس.
در جامعه ما مسائل جنسی و سکس یک تابو است و صحبت علنی در مورد این مسائل خوشایند نیست. آموزش رسمی در این حوزه نداریم و اکثر افراد از طریق تصاویر و فیلمهای پورنو گرافی در این زمینه آموزش دیده اند. وقتی فرد این مسائل را نوعی حوزه ممنوعه تصور می کند و تا مدتها امیال جنسی خود را سرکوب می نماید و از سوی دیگر آموزش صحیحی نیز دریافت نمی کند، بعد از ازدواج تا مدتها با این مساله دچار مشکل است و در رابطه جنسی با همسر خود نمی تواند راحتی و ارامش لازم را داشته باشد و بر لذت بردن از رابطه متمرکز شود. نگرانی و اضطراب از اینکه همسرش در مورد او و اندام جنسی او چه تصوری دارد، آیا رفتار جنسی که او انجام می دهد مورد قبول و دلخواه طرف مقابل هست یا خیر؟ چه نگاهی به رفتار او در رابطه جنسی صورت خواهد گرفت؟ و امثال آن سوالاتی است که ذهن فرد را درگیر خویش می سازد و همه اینها باعث اضطراب و نگرانی شده و به نوعی اختلال عملکرد جنسی ایجاد می نماید.
از سوی دیگر دیدن تصاویر و فیلمهای پورنوگرافی باعث می شود تا فرد تصوری از شریک جنسی در ذهن خود ایجاد کند که در اکثر مواقع با واقعیت همخوانی ندارد. فردی که اعتیاد به دیدن فیلمهای اینچنینی دارد به دلیل دیدن تصاویر بازیگران پورن و فیزیک جنسی آنها ناخودآگاه به مقایسه شریک جنسی خود با این بازیگران می پردازد و چون شریک جنسی اش نمره قابل قبولی از این نظر نمی گیرد دچار مشکل شده و در رابطه نمی تواند برانگیخته شود.
همچنین فردی که درگیر روابط فرازناشویی می شود، هنگامی که قصد برقراری رابطه جنسی با همسر خویش را دارد به دلیل احساس گناه ناشی از روابط فرازناشویی ممکن است دچار اختلال برانگیختگی جنسی گردد و نتواند رابطه قابل قبولی با همسر خویش داشته باشد.
همچنین کسانی که در مورد خودانگاره بدنی شان دچار مشکل هستند در رابطه احساس ترس و نگرانی از واکنش تمسخر آمیز یا سرزنشگر از سوی شریک جنسی دارند و همین امر باعث اختلال برانگیختگی جنسی در آنها می تواند بشود.
همچنین فردی که با همسر خویش احساس صمیمیت ندارد بویژه هنگام رابطه جنسی دچار مشکل می شود و نمی تواند آرامش لازم برای برقراری رابطه جنسی را داشته باشد و به همین دلیل در برانگیختگی جنسی نیز دچار مشکل می گردد.
عدم توجه یکی از همسران به فراهم سازی جذابیت جسمانی لازم نیز می تواند دلیل دیگری برای ایجاد اختلال برانگیختگی جنسی باشد. برخی از مردان یا زنان بهداشت فردی را به خوبی رعایت نمی کنند. موهای ناحیه را کوتاه و پاکیزه نگاه نمی دارند. به موقع حمام نمی روند و رفتارهایی دارند که نشان می دهد اهمیتی به جذابیت جنسی خویش نمی دهند لذا نمی توانند برانگیختگی جنسی مناسبی در همسر خویش ایجاد نمایند.
شرایط نامناسب محیطی نیز یکی دیگر از دلایل اختلال برانگیختگی جنسی است. نبود فضای مناسب، احتمال ورود سرزده فرزندان یا افراد دیگر به محل سکس، روشن یا تاریک بودن فضا، گرما یا سرمای محیط، شلوغی و سر و صدا و … می توانند باعث ایجاد تنش و نگرانی در فرد شده و اجازه برانگیختگی را به وی ندهند.
عوامل میان فردی
رابطه بین دو نفر هر چقدر صمیمانه تر باشد و انها با هم راحت تر باشند در رابطه جنسی نیز موفق ترند. و هر چقدر فاصله بین دو نفر سرد تر و فاقد صمیمیت باشد به همان نسبت رابطه جنسی نیز بیشتر دستخوش اختلال می شود. در احادیث نیز داریم که زن و مرد در وقت تنهایی باید لباس حیا را از تن به در اورند و بعد از رابطه بار دیگر این لباس را به تن کنند. در جوامعی مثل جامعه ما که سکس تابو محسوب می شود در روابط زناشویی، میزان صمیمیت کاهش می یابد و همین باعث مشکلات برانگیختگی جنسی می شود. فردی که با همسر خویش احساس صمیمیت ندارد بویژه هنگام رابطه جنسی دچار مشکل می شود و نمی تواند آرامش لازم برای برقراری رابطه جنسی را داشته باشد و به همین دلیل در برانگیختگی جنسی نیز دچار مشکل می گردد.
همچنین زمانیکه محبت عاطفی لازم از سوی همسر ارائه نمی شود و یا اختلاف و تنشی در رابطه عاطفی وجود دارد ، اختلال برانگیختگی جنسی ایجاد می شود.
باورها یا اسطوره های غلط جنسی
بصورت عمومی باورهای غلطی در مورد رابطه جنسی در جامعه وجود دارد که این باورها می توانند باعث اختلال در عملکرد جنسی شوند. نمونه های این باورها عبارتند از:
رابطه جنسی باید طبیعی و خودبخود صورت گیرد و درخواست کردن از دیگری موجب از بین رفتن لذت آن می شود.
هر تماس فیزیکی و معاشقه باید ختم به رابطه جنسی شود.
مردها همیشه می خواهند و آماده برقراری رابطه جنسی هستند.
رابطه جنسی برای مردها خوشایند است و زنان فقط براورنده نیاز مردانند و خودشان نیازی به رابطه ندارند.
مردها باید عهده دار و هماهنگ کننده روابط جنسی باشند.
زنها انتظار دارند مردها همه چیز را در رابطه با مسایل جنسی بدانند.
اگر زنی در رابطه ارضا نشد، نباید بیان کند بلکه باید نمایش بازی کند که ارضا شده است.
مردها در رابطه جنسی نباید احساساتی برخورد کنند.
هر وضعیتی در سکس بجز وضعیت سنتی کثیف و غیر قابل قبول است.
زنها حق ندارند تقاضای سکس کنند و باید منتظر باشند تا مرد شروع کننده رابطه باشد.
مردانگی مردها در عملکرد جنسی آنها ارزیابی می شود.
زنها باید حیثیت خود را خوب حفظ کنند. زنانی که در سکس فعال هستند بی حیا محسوب می شوند.
زنها باید جذاب، مطیع و غیر فعال باشند چون مردها چنین انتظاری دارند.
داشتن رابطه جنسی به معنای داشتن دخول است.
رابطه جنسی خوب همواره باعث ارگاسم می شود.
مردی که میل جنسی کمتری دارد دچار مشکل است.
زنها از یک آلت تناسلی بزرگ بیشتر تحریک دریافت می کنند تا یک آلت تناسلی کوچک.
عاطفه ای به مردها نشان ندهید چون در اینصورت مرد از شما رابطه جنسی مطالبه می کند.
اگر یک زن تمایل به داشتن رابطه جنسی داشته باشد بی بند و بار و بی حیاست.
باور های فوق باورهای نادرستی هستند که متاسفانه در جوامع مختلف از جمله جامعه ما نیز شیوع دارند و بسیاری از مشکلات و اختلالات عملکرد جنسی ناشی از همین باورهای غلط است. باید با آموزش صحیح کمک کرد تا این باورها از ذهن افراد زدوده شود.
درمان
بسته به اینکه منشا اختلال عملکرد جنسی کدامیک از عوامل ذکر شده در بالاست درمان نیز می تواند متفاوت باشد. در صورتیکه مشکل ارگانیک یا جسمی وجود داشته باشد یا اختلال ناشی از داروها باشد می توان از درمان دارویی استفاده کرد و یا با جایگزینی دارو با دارویی که اختلال عملکرد جنسی ایجاد نمی کند مشکل را درمان نمود. همچنین در مواقع سو مصرف الکل یا مواد نیز با ترک مصرف الکل یا مواد می توان مشکل را برطرف کرد.
در مواردی که علت روانشناختی است از روان درمانی فردی، رفتار درمانی و آموزش می توان استفاده کرد و در مواردی که رابطه میان فردی دچار مشکل است با زوج درمانی و اموزش می توان کمک کرد تا مشکل حل شود.